Masterplan Nationaal Museum Atlantikwall

De vraag

Het Atlantikwall Museum Noordwijk bestaat uit een reeks bunkers uit de Tweede Wereldoorlog. Bezoekers kunnen zich zo een beeld vormen van het leven in de bunkers tijdens de oorlog en de wijze waarop de Europese kust door de Duitsers werd omgevormd tot een vesting. Het Atlantikwall Museum Noordwijk is behoorlijk uniek. Bijna nergens anders is een complete kustbatterij toegankelijk voor publiek. Sinds 2007 is de zuidelijke gang en centrale vuurleidingspost al open en recent is de noordelijke gang geopend inclusief een geschutsbunker, manschappenbunker en een munitiebunker met laadhal. In totaal bevat het complex 12 bunkers en 500 meter gangenstelsel.

Het museum heeft de ambitie om uit te groeien tot het landelijke museum voor de Atlantikwall in Nederland. Hiermee ontstaat een centrale plek waar bezoekers terecht kunnen voor informatie over de Atlantikwall en kan tevens worden doorverwezen naar andere musea langs de voormalige verdedigingslinie. Vooruitlopend hierop wil het bestuur graag een Masterplan laten opstellen waarin een integrale visie wordt beschreven op de ontwikkeling van het museum. Het Masterplan vormt de kaders voor het op te stellen inrichtingsplan, maar biedt ook het grotere verhaal van het museum. Het bevat een beschrijving van de toekomstige ambities en potentie, doelgroepen, de rol binnen de gehele Atlantikwall etc.

Onze aanpak

Voor het opstellen van het Masterplan zijn we gestart met een gesprek met het museum. Hierin hebben we de ambities, ideeën en plannen in kaart gebracht en tevens hebben we de locatie bekeken. Vervolgens is gestart met deskresearch over de Atlantikwall, museumeisen en ontwikkelingen qua bezoekersbeleving bij dit type musea. Ook hebben we de inzichten die de Leefstijlvinder (een wetenschappelijk leefstijlmodel om doelgroepen in te delen en inzicht te krijgen in drijfveren en communicatie-voorkeuren) toegepast.

Vervolgens hebben we met een serie stakeholders gesproken over de ambitie, rol van het museum, invulling, doelgroepen etc. Hiervoor zijn collega musea in Nederland benaderd, maar bijvoorbeeld ook de Provincie Zuid-Holland, de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, Stichting Menno van Coehoorn en auteurs over de Atlantikwall. Al deze inzichten zijn betrokken in de samenstelling van het rapport.

Het resultaat

Het resultaat is een masterplan voor een potentieel Nationaal Museum Atlantikwall. Het rapport bevat onder andere een analyse van bestaande musea over de Atlantikwall, een beschrijving van de potentiële bezoekers en een beschrijving van de ambitie (rol van het museum, missie, visie etc.). Dit alles is vertaald in uitgangspunten voor het concept, waaronder de bezoekersbeleving, de verhalen, educatieve thema’s en toegankelijkheid. Tot slot is aandacht besteed aan wat dit alles vraagt qua organisatie (capaciteit, museumeisen, financieel, marketing en samenwerking met andere partijen).